หากย้อนเวลากลับไปได้ คงไม่มีใครคิดว่าที่ดินแห้งแล้งผืนนี้จะสามารถพลิกฟื้นคืนชีพกลับมาอุดมสมบูรณ์ได้อีกครั้ง แต่เพราะคุณพ่อ คุณแม่ และหญิงสาวคนนี้ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคและได้น้อมนำพระราชดำริทฤษฎีเกษตรพอเพียงของในหลวงมาประยุกต์ใช้ แม้จะต้องเจอกับภัยพิบัติแต่ก็ยังผ่านมาได้ จนกลายเป็นสวนต้นแบบที่พรั่งพร้อมไปด้วยพืชพรรณธัญญาหารและสามารถให้ความรู้เกี่ยวกับการทำเกษตรแบบพอเพียงแก่ผู้อื่นได้เป็นอย่างดี คุณ เจ้าหญิงทอผ้า สมาชิกเว็บไซต์พันทิปดอทคอม เลยยินดีที่จะรวบรวมประสบการณ์ดี ๆ เหล่านี้มาถ่ายทอดให้เราได้ชมกันค่ะ
สวัสดีค่ะ เห็นตอนนี้เริ่มมีกระแสทำเกษตรแบบพอเพียงมาบ้าง เลยอยากตั้งกระทู้นี้มาเพื่อเป็นกำลังใจและให้ความรู้แก่ผู้ที่สนใจค่ะ เริ่มจากที่บ้านเป็นสวนมะม่วง แล้วการปลูกหญ้าแฝกตามคำสอนของในหลวงมาใช้ค่ะ มีรูปให้เห็นชัด ๆ เลยว่าเปลี่ยนแปลงยังไงบ้าง ลงมือทำจริง ปลูกจริง แต่คนปลูกเป็นคุณพ่อนะคะ เจ้าของกระทู้มีหน้าที่ถ่ายรูป กิน และนอนค่ะ บางคนอาจจะคุ้น ๆ สวนอยู่นะคะ เพราะเคยออกรายการมาหลายครั้ง "รายการหอมแผ่นดินบ้าง" และอีกหลาย ๆ ช่องค่ะ ไม่ได้มโนว่าเป็นสวนตัวเองเน้อ เป็นบ้านเจ้าของกระทู้จริง ๆ ค่ะ
เดิมเป็นสวนมะม่วงน้ำดอกไม้ ขนาดที่ดิน 28 ไร่ 3 งาน ลักษณะเป็นดินลูกรัง ปลูกพืชเชิงเดี่ยว คือมะม่วงทั้งสวน ถ้าจำไม่ผิดสวนนี้มีอายุพอ ๆ กับเราเลยค่ะ จำได้ราง ๆ ว่าเคยตามแม่มาปลูกมะม่วง ตอนนั้นตัวเราเท่าต้นมะม่วงเลย ดังนั้นมะม่วงก็น่าจะประมาณ 25 ปีแล้วค่ะ รูปสมัยตอนปลูกไม่มีนะคะ เพราะว่ามีแต่กล้องฟิล์มและราคาแพงมาก ที่สวนจะขุดบ่อน้ำไว้ด้วย ขุดเป็นลักษณะรูปทรงตัวแอล (L)
ต่อมาสวนมีปัญหาเรื่องมะม่วงยืนต้นตายบ้าง ผลผลิตไม่ดีบ้าง และแล้งมาก เนื่องจากดินที่ไม่ดีอยู่แล้ว คุณพ่อได้รู้จักกับกรมพัฒนาที่ดิน และเขาก็แนะนำให้ปลูกหญ้าแฝกค่ะ ที่สวนใช้หลัก 30-30-30-10 ค่ะ ส่วนแรกเป็นบ่อน้ำ ส่วนที่ 2-3 เป็นสวน และส่วนสุดท้ายนั้นเป็นที่อยู่อาศัยไปพร้อม ๆ กับเลี้ยงสัตว์ค่ะ
- ลองมาดูเปรียบเทียบกันนะคะว่าเมื่อก่อนเป็นยังไง รูปนี้สมัยตอนทำสวนนี้ใหม่ ๆ ปี พ.ศ. 2549 ค่ะ
- ดินเป็นลูกรังจริง ๆ ค่ะ ข้างบนนั่นต้นมะม่วงนะคะ
- อันนี้อยากให้เห็นสีน้ำนะคะ เป็นสระใหญ่ เห็นได้ว่าน้ำขุ่นมาก ๆ เพราะเป็นน้ำที่ละลายปนกับดินลูกรัง เริ่มมีการนำหญ้าแฝกมาปลูกรอบบ่อป้องกันดินทลาย
- ตรงนี้เป็นบ่อเล็ก ๆ ที่ขุดไว้สำหรับเลี้ยงกบหรือปลาค่ะ ตอนนี้ยังไม่ค่อยมีน้ำเลี้ยงอะไรไม่ได้เลย
- ตรงนี้เป็นถนนค่ะ ลงมะพร้าวไว้ ดินนี่แดงและแล้งสุด ๆ ตอนที่ปลูกใหม่ ๆ ก็มีดราม่าครอบครัวค่ะ แม่ไม่เห็นด้วยเลย มันคือหญ้า ถ้าปลูกแล้วจะทำอะไรกิน ทำไมไม่ราดสารมะม่วง ฉีดยา อัดปุ๋ย จะได้มีกินมีใช้ แต่กาลเวลาพิสูจน์ทุกอย่างได้จริง ๆ ดูต่อไปนะคะ
- อันนี้เป็นภาพเมื่อปีสองปีที่ผ่านมา เจ้าของกระทู้จำเวลาชัดเจนไม่ได้ ตอนนั้นก็ตั้งเวลากล้องไม่เป็น เริ่มมีน้ำแล้วค่ะ บ่อที่ขุดจะเลี้ยงปลาไงคะ
- เริ่มมีการปลูกข้าวค่ะ ใช่ค่ะ ปลูกข้าวในดินลูกรังนี่แหละค่ะ ก็ได้บ้าง ไม่ได้บ้าง
- รูปนี้เป็นทางเข้าสวน เริ่มเห็นความเปลี่ยนแปลงบ้างหรือยังคะ เขียวขึ้นแล้วเนอะ
- มุมบ่อมุมเดิม เขียวขึ้นแล้วค่ะ แต่น้ำยังขุ่นอยู่ สมัยก่อนไม่ค่อยได้ถ่ายรูป ตอนนั้นกล้องดิจิตอลความละเอียด 3 ล้านนี่เป็นหมื่นบาทนะคะ รูปก็เลยตก ๆ หล่น ๆ บ้าง
- ต่อมารูปปี พ.ศ. 2553 ค่ะ ตอนนี้สวนเริ่มสวยขึ้นมากแล้วค่ะ รูปทางเข้ารวมไม่ได้ถ่ายไว้นะคะ แต่มีรูปในหลวง เริ่มมีคนมาดูงานแล้ว ป้ายก็ผุพังไปตามกาลเวลา หลังคาป้ายเป็นใบหญ้าแฝกค่ะ
- สระที่เคยขุดไว้ จากตอนแรกที่ไม่มีน้ำเลย ตอนนี้น้ำใสเชียวค่ะ แต่ยังไม่ได้ลงพวกปลาดุกหรือกบนะคะ ส่วนบัวที่อยู่กลางสระนั้น ตายเรียบเลยค่ะตอนนี้ 555
- บ่อที่เคยเห็นน้ำขุ่น ตอนนี้น้ำใสแล้วเห็นไหม
- อีกบ่อหนึ่งทางด้านซ้ายมือก็ใสเช่นกันค่ะ
- ตอนนี้ก็ยังคงปลูกข้าวอยู่นะคะ คุณพ่อเริ่มวางสปริงเกอร์น้ำทั่วสวน วางเอง ไม่ได้จ้างใครทำ ส่วนวิธีการวางหรือปั๊มน้ำ เจ้าของกระทู้ไม่มีความรู้ทางด้านนี้เลยค่ะ เลยลงรายละเอียดให้ไม่ได้
- อันนี้เป็นหลังบ้านค่ะ แต่ก่อนบ้านสวนยังเป็นเพิงอยู่เลย มุงสังกะสี ต้นไม้ก็ไม่โตเท่าไรแต่น้ำก็ต้องมาก่อน ไม่มีน้ำต้นไม้ก็ตาย หลัก ๆ ที่ปลูกก็จะมีกล้วย มะพร้าว และหญ้าแฝก ส่วนมะม่วงบางส่วนโค่นทิ้งไปเพื่อปลูกพืชชนิดอื่นค่ะ ไม่ได้ปลูกเชิงเดี่ยวเหมือนสมัยก่อนแล้ว
- อันนี้ปี พ.ศ. 2554 มีการปลูกปอเทืองสลับกันในพื้นที่ปลูกข้าว ดอกสีเหลือง สวยมากเลยค่ะ
- รูปนี้จับปลาตอนปี พ.ศ. 2555 ในรูปเป็นปลาสวาย จะจับในช่วงหน้าร้อนที่น้ำลด ก็จ้างคนมาลากอวนเลยค่ะ พ่อกับแม่ทำไม่ไหวเลยต้องจ้าง แล้วเอาไปขายที่ตลาดปลา ซึ่งราคาก็ไม่ดีนักค่ะ ตรงนี้ที่ลากเป็นบ่อด้านซ้ายที่เล็กกว่า ส่วนบ่อด้านขวามันลึกและกว้างเกินไป ใช้วิธีนี้ไม่ได้ค่ะ บ่อซ้ายจะเลี้ยงปลาสวาย ส่วนบ่อขวาจะเลี้ยงปลานิลและปลาตะเพียน ไม่ได้ให้อาหารเท่าไรนะคะ หากินธรรมชาติ
- เป็นสวนมะม่วงจะไม่มีมะม่วงได้ไงล่ะเนอะ ก็ยังทำมะม่วงอยู่ค่ะ ทำเอง บ่มเอง ขายเอง ที่เห็นเหลืองสวยไม่ใช่มะม่วงน้ำดอกไม้สีทองนะคะ เป็นมะม่วงน้ำดอกไม้เบอร์ 4 ส่วนที่เหลืองนวลขนาดนี้ เพราะตอนอยู่บนต้นใช้ถุงกระดาษห่อค่ะ เหมือนห่อกระท้อนเลย พอไม่โดนแสง ผิวมันก็จะเหลืองนวลอย่างนี้เลยค่ะ
- มะม่วงที่ห่อก็จะเป็นแบบในรูปนะคะ ใช้ถุงกระดาษที่เขาขายสำเร็จเลยก็ได้ หรือจะใช้แบบบ้านเราคือเอากระดาษหนังสือพิมพ์มาเย็บเป็นถุง ตอนนั้นไม่มีเงินค่ะเลยต้องเย็บถุงเองช่วยแม่เย็บเป็นร้อย ๆ พัน ๆ ใบเลย เวลาห่อก็ต้องปีนไปห่อที่ต้นเลยค่ะ แต่ไม่ได้ห่อทุกต้นนะคะ ปัจจุบันเจ้าของกระทู้ยังงงว่าพ่อรู้ได้ยังไงว่าตรงไหนมันแก่แล้ว สอยได้ เพราะเรามองถุงไม่ทะลุ พ่อบอกก็ห่อเองก็ต้องรู้สิ แต่หนูไม่รู้นี่นา 555
- มาดูที่สัตว์เลี้ยงอย่างอื่นบ้าง รูปนี้น่าจะสักปี พ.ศ. 2553-2554 ละมั้งคะ จำไม่ได้ ก็จะมีหมู เลี้ยงในหลุม มูลเอามาทำปุ๋ยต่อได้ มูลจะอยู่ในบ่อพักข้าง ๆ เล้าหมูค่ะ
- มีไก่เป็นไก่พื้นบ้าน เลี้ยงแบบปล่อยเดินได้ทั่วสวน มีไก่ไข่ด้วยนะคะ
- ส่วนเป็ดเลี้ยงในเล้าเป็ดกั้นบริเวณชัดเจน ไม่งั้นหมาจะเข้าไปกัดค่ะ ทั้งไก่และเป็ดเลี้ยงไว้กินเนื้อและไข่ เราต้องให้อาหารด้วยนะคะ
- เริ่มทำศาลาหญ้าแฝกแล้วค่ะ ใช้ใบหญ้าแฝกมามุงลมเย็นเชียว เจ้าของกระทู้ชอบไปนั่งเล่น แต่ตอนนี้ผุหมดแล้ว และก็สร้างใหม่แล้วค่ะ แต่ไม่ใช่หญ้าแฝกแล้ว
- รูปนี้เป็นทางเข้าหน้าสวนนะคะ น้ำเชื่อมกันเลยค่ะสำหรับบ่อสองฝั่ง ปีที่เศร้าที่สุดคือปี พ.ศ. 2556 ค่ะ ปีที่น้ำท่วมใหญ่ สวนของเราอยู่ที่ดอน ไม่เคยท่วมเลยตลอดที่เราเกิดมาปีนั้นน้ำท่วมสวนลึกมาก ปลาในบ่อหนีออกไปเยอะมาก ข้าวโดนน้ำท่วม ต้นมะพร้าว ต้นกล้วย ต้นสัก หญ้าแฝก ท่วมมิดเลยค่ะ
- สีน้ำเงินเป็นกระชังปลาดุกหรือกระชังกบ ไม่แน่ใจ ท่วมเกินครึ่งเลยค่ะ
- คนหัวล้าน ๆ ไกล ๆ นั่นคุณพ่อนะคะ จะเห็นได้ว่าท่วมถึงอกเลยทีเดียว
- ที่ร่าเริงสุด ๆ ของสวนน่าจะเป็นเป็ดค่ะ นาง ๆ ลอยน้ำกันสบายใจสุด ๆ
- นี่เป็นรูปตอนช่วงปี พ.ศ. 2557 ใกล้เคียงกับปัจจุบันที่สุดแล้ว ศาลาหญ้าแฝกผุพังหมดแล้ว เลยสร้างใหม่ไว้รับแขก
- มะพร้าวที่ปลูกไว้ เริ่มได้กินลูกแล้ว
- มะนาวก็มี อันนี้เป็นมะนาวพวงค่ะ
- มีมะละกอด้วย ดกมาก กินไม่ทันเลย
- ปลูกต้นเตยไว้ด้วยนะคะ ใช้ทำขนม ทำน้ำใบเตย
- มีกล้วยหอมด้วยนะคะ
- ปลูกปอเทืองบำรุงดินปลูกทุกปี
- เปิดสปริงเกอร์น้ำรดต้นไม้ ใช้น้ำในบ่อ แต่ก่อนใช้ไฟบ้าน แต่ปัจจุบันมีโซลาร์เซลล์ค่ะ
- อีกฝั่งคล้าย ๆ กันเป็นกระชังกบค่ะ แต่เจ้าของกระทู้กลัวกบมาก เลยถ่ายมาได้แค่นี้แล้วเผ่น
- เป็ดกับไก่ยังอยู่นะคะ ทุก ๆ เช้าแม่ต้องลงไปเก็บไข่ค่ะ ก่อนอีกาจะมาแย่งไข่หมด (มันร้ายค่ะอีกาเนี่ย) หรือถ้าปกติเจ้าของกระทู้จะทำขนมก็จะไปเดินหาไข่ไก่ค่ะ จะมีแม่ไก่มาแอบ ๆ ไข่ไว้ แต่ก็ต้องสู้กันสักเล็กน้อย ส่วนหมานั้นรักไก่ค่ะแต่เกลียดเป็ด ยังสู้งูได้ด้วยค่ะตัวนี้ งูเห่า งูทุกอย่าง งูเหลือมก็สู้มาแล้วค่ะ เลยเอามาเฝ้าเล้าเป็ด เพราะชอบสู้งูเหลือมที่มากิน ส่วนคลิปสู้งูนั้นหายไปกับโทรศัพท์เครื่องเก่าแล้ว เสียใจ
- บ่อใหญ่ก็มีปลานะคะ เอาอาหารไปโยนนี่มีโชว์ตัวเป็นแถว
- อันนี้หลายคนอาจจะไม่รู้ หญ้าแฝกนี่สามารถทำเงินได้ด้วยนะคะ อย่างที่เห็นชัด ๆ ก็คือขุดมาขายค่ะ เขาจะให้ราคาต้นละกี่สตางค์ก็ว่ากันไป บางที่ก็เอารากหญ้าแฝกไปขายก็มี ที่เห็นในรูปจะเป็นหญ้าแฝกที่ขุดมานับเป็นต้น แล้วมัดรวมกันมัดละ 50 ต้นค่ะ เสร็จแล้วเรียงใส่ลัง รดน้ำให้ชุ่ม รอคนมารับซื้อค่ะ
- นี่ทางเข้าสวน มีหมา ๆ รอต้อนรับเพียบเลย เราไปถ่ายรูปก็วิ่งตามค่ะ รูปล่าสุดของปีนี้ไม่เปลี่ยนไปมาก จะมีแค่ต้นไม้โตขึ้นเรื่อย ๆ สวนเรามีโซลาร์เซลล์แล้ว แต่ลืมถ่ายมา ใช้สำหรับสูบปั๊มน้ำกับเปิดไฟได้นิดหน่อยค่ะ
- แล้วก็ลงเล่นน้ำกัน ปีนี้แล้งมาก น้ำลดจนเราลงมาเดินได้
- สวนมะม่วงค่ะ จะเห็นได้ว่าเราปลูกหญ้าแฝกล้อมโคนมะม่วง แต่ปีนี้ร้อนจัดจนช่อดอกแห้งไหม้เลยค่ะ มะม่วงได้น้อยมากเลย
- มะพร้าวปัจจุบันนี้
- นี่เป็นส่วนของบริเวณที่พักอาศัย ด้านซ้ายมือเป็นกระชังกบ ส่วนด้านขวามือเป็นกระชังปลาดุกค่ะ
- สระบัวขุดใหม่อยู่ข้างบ้าน
- หลังบ้านเป็นผักสวนครัว นี่เป็นชะอมค่ะ
- มีมะม่วงเขียวใหญ่ ลูกใหญ่มาก นี่ยังแก่ไม่จัดค่ะ
ที่ตั้งกระทู้เพราะอยากให้เห็นว่า การทำการเกษตรมันต้องใช้ความพยายามและระยะเวลาจริง ๆ สวนนี้ต้องใช้เวลา 10 ปี กว่าจะเป็นได้ขนาดนี้ คนที่เพิ่งเริ่มทำก็อย่าท้อนะคะ ขอจบกระทู้เพียงเท่านี้ค่ะ
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก คุณ เจ้าหญิงทอผ้า สมาชิกเว็บไซต์พันทิปดอทคอม
