15 วิธีป้องกันนกบินชนกระจก เซฟชีวิตเพื่อนสัตว์ตัวจิ๋ว พร้อมช่วยดูแลบ้านไปในตัว

ไขข้อสงสัย นกบินชนกระจก หรือนกบินชนหน้าต่าง เกิดจากอะไร ป้องกันยังไง รักษาเบื้องต้นได้อย่างไรบ้าง พร้อมข้อมูลน่าสนใจเกี่ยวกับลางบอกเหตุ ใครนกชนกระจกบ้านบ่อย ๆ ต้องห้ามพลาดเด็ดขาด !!

นกอพยพ คือ การเคลื่อนย้ายถิ่นฐานของนกเพื่อสร้างรังวางไข่หรือหาแหล่งอาหาร ถือเป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นเป็นประจำทุกปี เพราะในแต่ละฤดูกาล นกจำเป็นต้องหาสภาพแวดล้อมที่อุดมสมบูรณ์และเหมาะสมกับตัวเองและลูกอ่อน โดยนกอพยพในไทยส่วนใหญ่จะพบช่วงเดือนสิงหาคม-เดือนพฤศจิกายน ซึ่งเป็นช่วงที่นกหนีหนาวลงมาจากซีกโลกตอนบน และจะพบอีกทีช่วงมีนาคม-พฤษภาคม ซึ่งเป็นช่วงที่นกบินกลับขึ้นไปยังซีกโลกตอนบนนั่นเอง

และจากการที่นกอพยพมาไทยแบบนี้ ก็มักจะทำให้เกิดปัญหานกบินชนกระจกบ้านหรืออาคาร เพราะไม่ชินทางเหมือนนกประจำถิ่นและแยกกระจกกับภาพจริงไม่ออก จึงทำให้มีนกบาดเจ็บและล้มตายเป็นจำนวนมาก ฉะนั้นวันนี้กระปุกดอทคอมก็เลยอยากจะพาทุกคนมาดูข้อมูลน่ารู้และวิธีป้องกันนกบินชนกระจกกัน จะได้ช่วยทั้งเซฟชีวิตสัตว์ปีกตัวจิ๋วร่วมโลกและเซฟเวลาในการทำความสะอาดบ้านด้วย

นกบินชนกระจก หรือนกบินชนหน้าต่าง มักจะเกิดขึ้นกับนกอพยพย้ายถิ่นมากกว่านกประจำถิ่น เพราะไม่คุ้นชินกับสภาพแวดล้อม โดยสามารถเกิดขึ้นได้ทั้งกลางวันและกลางคืน ซึ่งสาเหตุหลักที่ทำให้นกบินชนกระจกในช่วงกลางวันมาจากแสงสะท้อน แทนที่จะเห็นเป็นบานกระจก บานหน้าต่าง แต่กลับเห็นเป็นภาพท้องฟ้า ต้นไม้ หรืออะไรต่าง ๆ จากอีกฝั่งหนึ่งแทน ยิ่งไปกว่านั้นบางครั้งนกอาจจะเห็นเงาสะท้อนของตัวเองจนทำให้ตัดสินใจพุ่งเข้าไปจู่โจมก็ได้

ส่วนสาเหตุหลักที่ทำให้นกบินชนกระจกในช่วงกลางคืนมาจากแสงไฟ แสงสว่างในบ้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงที่มีหมอกหรือมองเห็นไม่ค่อยชัด ที่ทำให้เกิดความสับสนและล่อความสนใจ จนนกบินออกจากเส้นทางเดิมและมุ่งหน้าตรงไปหา แล้วก็ผิดพลาดเกิดเป็นอุบัติเหตุนั่นเอง

วิธีป้องกันไม่ให้นกบินชนกระจกบ้านสามารถทำได้มากมาย ทั้งกับด้านนอกของกระจก ด้านในของกระจก และแก้ไขตั้งแต่เริ่มก่อสร้างหรือรีโนเวท โดยขั้นตอนสำคัญแรกสุด คือ เจ้าของบ้านต้องตรวจสอบและพิจารณาว่าตำแหน่งของกระจกต่าง ๆ สะท้อนภาพแบบไหน เพราะนั่นคือสิ่งที่นกจะเห็นเหมือนกัน พยายามตรวจเช็กหลาย ๆ ช่วงเวลาของแต่ละวัน และถ้าพบเห็นว่ามันสะท้อนท้องฟ้าหรือต้นไม้ละก็ ให้รีบหาทางแก้ไขทันที ดังตัวอย่างต่อไปนี้

สำหรับบ้านไหนที่วางน้ำหรืออาหารนกเผื่อไว้เป็นประจำ ขอแนะนำให้เลือกจุดที่ปลอดภัย ได้แก่ ห่างจากกระจกประมาณ 3-30 ฟุต จะดีที่สุด เพราะวิธีนี้จะช่วยเป็นตัวล่อทำให้นกร่อนลงมาแทนที่จะบินทะลุกระจกไป จนทำให้รับรู้ว่าหน้าต่างเป็นส่วนหนึ่งของบ้าน และแม้ไม่รู้จนบินชนเข้า ก็จะไม่เจ็บตัวมากนั่นเอง โดยถ้าหากบ้านไหนไม่ต้องการวางน้ำหรืออาหารนก ก็สามารถเปลี่ยนมาวางกระถางดอกไม้ พุ่มไม้ หรือกิ่งไม้แทนก็ได้

ใครปลูกต้นไม้ในบ้านและวางไว้ริมหน้าต่าง ขอแนะนำให้รีบย้ายออกโดยด่วน เพราะต้นไม้ ดอกไม้เหล่านี้ จะเป็นตัวล่อให้นกบินลงมาโฉบ พักพิง หรือหาอาหาร โดยที่ไม่ทันสังเกตว่ามีกระจกใสกั้นอยู่ แล้วก็บินชนจนเจ็บตัวได้นั่นเอง ควรหลีกเลี่ยง เขยิบออกห่าง หรือวางในที่ที่ไม่สามารถมองเห็นจากภายนอกได้สักเท่าไรจะดีที่สุด

ไอเดียป้องกันนกบินชนกระจกที่ง่ายและเจ๋งสุด ๆ ได้แก่ การทำเครื่องหมายหรือสัญลักษณ์บนหน้าต่างกระจกด้านนอก โดยสิ่งสำคัญ คือ ต้องเว้นระยะห่างแนวตั้งอย่างน้อย 4 นิ้ว แนวนอนอย่างน้อย 2 นิ้ว เช็กให้ครอบคลุมทั่วทั้งหน้าต่าง หรือหากใครอยากจะทำเล็กกว่านั้นสัก 2x2 นิ้ว ก็ตามสะดวก เพราะจุดประสงค์คือการทำให้มีช่องว่างแคบที่สุดจนนกไม่คิดว่าจะบินผ่านได้

ส่วนวัสดุที่ใช้จะใช้เป็นสีฝุ่นเทมเพอราที่ทนทานแต่เช็ดออกง่าย ปากกา UV ที่นกมองเห็นได้ เทปไล่นก เทปสะท้อนแสง เทปกาว กระดาษโน้ต หรืออะไรต่าง ๆ ก็ได้หมด แต่ทางที่ดีควรเลือกที่ติดทนและเช็ดออกง่ายเป็นหลัก หรือจะเลือกวัสดุที่แกว่งหรือเคลื่อนที่ไปมาก็เจ๋ง นอกเหนือจากนี้ยังสามารถใช้สติ๊กเกอร์ติดได้ โดยแนะนำเป็นรูปเหยี่ยวที่นกกลัว ทว่าอย่าลืมว่าสิ่งสำคัญคือต้องติดให้ชิดกันและทั่วทั้งกระจกด้วย

การติดตั้งกันสาดหรือที่บังแดดบนหน้าต่าง จะช่วยป้องกันแสงแดด ลดแสงสะท้อน และทำให้กระจกไม่ค่อยโปร่งแสง จนช่วยป้องกันนกบินชนได้ แถมยังถือเป็นการลดความร้อน เพิ่มความเย็น ให้กับพื้นที่ในบ้านแถว ๆ หน้าต่างไปพร้อม ๆ กันอีกด้วย

อีกหนึ่งไอเดียที่คุ้มค่าก็คือการติดม่านกันยุงหรือฉากกันยุงที่หน้าต่าง เพราะวิธีนี้จะช่วยให้กระจกเป็นลาย ไม่ใสเกินไป ทำให้ลดปัญหานกบินชนได้อย่างดี แถมยังช่วยป้องกันยุงและแมลงต่าง ๆ ไปได้ในตัว

เพียงแค่ขึงตาข่ายหรือมุ้งลวดขนาดเล็กไว้ให้ห่างจากกระจกอย่างน้อย 3 นิ้ว ดึงให้ตึง เท่านี้ก็จะช่วยป้องกันไม่ให้นกบินชนกระจกได้แล้ว เนื่องจากนกจะเปลี่ยนมาบินชนตาข่ายหรือมุ้งลวดแทน ซึ่งนกก็จะเด้งออกคล้ายเทมโพลีน แต่ไม่เป็นอันตรายเท่ากระจกทั่วไป

ต้องบอกเลยว่าการติดฟิล์มใสทางเดียวหรือฟิล์มวันเวย์ ถือเป็นตัวเลือกที่ดีและปังมาก เนื่องจากเป็นฟิล์มที่สะท้อนแสง ทำให้ผู้ที่อยู่ข้างในมองเห็นข้างนอกได้ชัดเจน แต่ผู้ที่อยู่ข้างนอกมองเข้ามาไม่เห็น เป็นสีทึบ ๆ เข้ม ๆ จึงช่วยป้องกันนกบินชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยให้คนในบ้านไม่รู้สึกอึดอัด อีกทั้งยังช่วยลดปริมาณแสงที่เข้ามาทางหน้าต่าง ส่งผลให้บ้านไม่ร้อนมากเกินไปอีกด้วย

ใครอยากให้นกปลอดภัยและเพิ่มความเป็นส่วนตัวให้บ้าน ขอแนะนำให้ติดตั้งมู่ลี่แนวตั้งหรือแนวดิ่งที่กระจก จากนั้นก็ปิดลงมาบางส่วนเพื่อลดแสงสะท้อน อาจจะครึ่งหนึ่งหรือจะมากกว่านั้นก็ได้ แค่นี้ก็จะช่วยให้หน้าต่างกระจกปลอดภัยสำหรับนก และทำให้บ้านมีแสงสว่างและความไพรเวตเพียงพอแล้ว

หากใครไม่ได้มองออกไปนอกหน้าต่าง หรือไม่ต้องการแสงตอนกลางวันเท่าไร ให้ปิดผ้าม่านเอาไว้ ก็ช่วยได้เยอะแล้วค่ะ

ทางเลือกสำหรับคนที่ไม่อยากปิดม่านจนบ้านทึบ ให้เสริมผ้าม่านโปร่งแสงเข้าไปอีกชั้น แล้วปิดในตอนกลางวันเพื่อลดแสงสะท้อนจากภายนอก ลดความใสทะลุปรุโปร่งของกระจก ลดมุมมองการมองเห็นภายใน จนช่วยให้นกรับรู้และไม่บินชนได้อย่างดีเยี่ยม พร้อมทำให้บ้านดูไม่มืดหรืออึมครึมเกินไปด้วย

เนื่องจากนกมักจะบินชนกระจกในช่วงกลางคืนเพราะแสงสว่างในบ้าน ฉะนั้นแค่เราลดความสว่างให้มากที่สุด ปิดไฟหรือปิดม่านห้องที่ไม่จำเป็น ไม่ได้ใช้งาน หลีกเลี่ยงการวางเทียนหรือไฟประดับที่ขอบหน้าต่าง ก็จะช่วยลดโอกาสที่นกจะบินชนกระจกลงได้เยอะแล้ว

เพียงแค่ติดตั้งหน้าต่างม้วนไว้นอกบ้านและปิดเมื่อไม่ได้ใช้งานหน้าต่างบานนั้น ก็จะช่วยลดการสะท้อนมุมมองฝั่งตรงข้าม และช่วยลดอาการบาดเจ็บ เพราะหากนกชนกับหน้าต่างม้วน แรงกระแทกจะเบากว่าการชนกับกระจกโดยตรงนั่นเอง

การเลือกใช้กระจกที่เพนต์ลายสวยงาม กระจกที่ฉลุลายตามใจชอบ หรือกระจกที่มีการพิมพ์ลายต่าง ๆ เช่น จุด ดอกไม้ จะช่วยให้นกมองเห็นและแยกออกได้ชัดเจน ทำให้ลดความเสี่ยงที่จะบินชนลงไปได้ แถมยังทำให้คนข้างในก็ยังมองออกไปชมวิวข้างนอกได้อย่างสะดวกอีกด้วย อ้อ แต่อย่าลืมว่าลายควรจะถี่และมีช่องว่างเหลือน้อยที่สุด ควรกำหนดให้กว้างห่างกันไม่เกิน 4 นิ้ว สูงห่างกันไม่เกิน 2 นิ้ว จะดีที่สุด

หากใครกำลังสร้างหรือรีโนเวทบ้านใหม่แล้วพอจะกำหนดการออกแบบได้ ลองปรึกษากับสถาปนิกให้ทำมุมหน้าต่างต่ำลงมา 20 องศา เพื่อเพิ่มการสะท้อนของพื้นดิน ลดการสะท้อนของท้องฟ้าและต้นไม้ จนทำให้นกไม่เห็นภาพลวงตา โดยอาจจะไม่ต้องเลือกทุกจุด เลือกแค่บางจุดที่ทำได้ก็ได้ ทั้งนี้ก็ต้องขึ้นอยู่กับโครงสร้างและการก่อสร้างบ้านด้วย ไม่เช่นนั้นอาจจะหันมาใช้หน้าต่างบานเกล็ดแทน เพราะการมีเส้นคั่นอยู่ ก็ช่วยให้มองเห็นชัดเจนขึ้นและลดมุมมองการสะท้อนวิวได้

ปิดท้ายกันที่วิธีสุดท้ายที่ง่ายมาก ๆ แต่อาจจะไม่ถูกใจคนรักความสะอาดเท่าไร นั่นก็คือการปล่อยให้กระจกขุ่นหรือสกปรกโดยไม่ต้องทำความสะอาด โดยไอเดียนี้จะช่วยลดการสะท้อนมุมมองจากภายนอกลง ทำให้นกสังเกตเห็นได้และไม่หลงกลจนบินชนค่ะ

วิธีรักษาและช่วยเหลือนกบินชนกระจก ขั้นแรกให้สังเกตอาการบาดเจ็บภายนอก หากปีกยังไม่หัก ไม่ห้อย ตายังดูปกติ ให้รอดูว่ามันสามารถตั้งตัวหรือเกาะกิ่งไม้ได้ไหม ถ้าหากทำได้ก็ให้ปล่อยไป แปลว่าแค่มึนเดี๋ยวก็หายเอง อย่างไรก็ตาม หากนกมีอาการผิดปกติหรือบาดเจ็บรุนแรง ให้รีบนำส่งโรงพยาบาลหรือศูนย์ฟื้นฟูสัตว์โดยด่วน

ส่วนนกที่นิ่งไป ให้รีบนำผ้าขนหนูมาคลุมและอุ้มนกขึ้นมาวางไว้ในกล่องที่มีฝาปิดสนิทแต่มีรูอากาศหายใจ เพราะความมืดจะช่วยให้นกสงบเมื่อฟื้นขึ้นมา ซึ่งส่วนใหญ่แล้วหากไม่ได้รับบาดเจ็บจะฟื้นขึ้นมาในเวลาไม่กี่นาทีเท่านั้น จากนั้นก็ปล่อยทิ้งไว้ในบริเวณที่ปลอดภัย เงียบ ไม่ใกล้สัตว์ ไม่หนาวมาก ไม่อุ่นเกินไป ไม่ต้องให้น้ำหรืออาหาร แล้วคอยหมั่นเปิดเช็กทุก 15-30 นาที แต่จำไว้ว่าอย่าสัมผัสและอย่าเปิดดูในบ้าน ไม่เช่นนั้นนกอาจจะตกใจ บินออกมาวนในบ้าน และหาทางออกได้ยาก อย่างไรก็ตาม หากเปิดฝากล่องแล้วนกบินออกไปก็เท่ากับว่ามันไม่เป็นอะไร แต่ถ้าหากยังนิ่งไม่ฟื้นภายใน 2-3 ชั่วโมง แต่ยังหายใจอยู่ละก็ ให้รีบนำส่งโรงพยาบาลหรือศูนย์ฟื้นฟูสัตว์จะดีที่สุด

          แม้เหตุผลที่นกบินชนกระจกจะชัดเจนอยู่แล้วว่าเกิดขึ้นจากธรรมชาติ แต่ในหลายวัฒนธรรมทั่วโลกก็ยังมีความเชื่อว่าเป็นลางบอกเหตุ โดยหลัก ๆ แล้วมี 4 ประเด็น ดังนี้

1. เป็นข้อความจากใครบางคนบนสวรรค์ เนื่องจากนกบินขึ้นที่สูงได้อย่างง่ายดาย แถมยังเชื่อว่าเป็นตัวเชื่อมระหว่างมนุษย์กับพระเจ้า ดังนั้นเมื่อมีนกมาชนกระจก หลายคนจึงเชื่อว่ามีข้อความจากเบื้องบนมาส่ง ซึ่งอาจจะเป็นคนรัก หรือคนที่เคารพก็ได้

2. เตือนถึงการเปลี่ยนแปลงสำคัญที่กำลังจะเกิดขึ้นในชีวิต ซึ่งอาจจะสื่อไปในทางที่ไม่ดี เช่น การดิ้นรนต่อสู้ หรือทางที่ดี เช่น การยุติปัญหา หรือการเริ่มต้นชีวิตใหม่ก็ได้

3. เตือนว่าคุณกำลังกังวลเกี่ยวกับการเงินมากไป ซึ่งการคิดถึงเรื่องเงินก็มักจะกินเวลาในชีวิตไปมากพอสมควรด้วย

4. เตือนว่าความตายกำลังจะมาถึง เพราะเชื่อกันว่าปกติแล้วนกควรบินไปในที่โล่ง หากบินมาชนกระจกบ้านได้ถือว่าแปลกมาก จึงว่ากันว่าน่าจะสื่อถึงความเป็นความตายในชีวิตนั่นเอง

มาถึงตอนนี้คงจะเห็นกันแล้วว่า เราสามารถป้องกันนกบินชนกระจกได้ไม่ยาก แต่กลับเป็นการช่วยดูแลบ้านและเซฟชีวิตสัตว์ตัวจิ๋วได้ง่าย ๆ ฉะนั้นทางที่ดีอย่าลืมนำไอเดียเหล่านี้มาประยุกต์ใช้กับกระจก-หน้าต่างบ้านของเรา ซึ่งถ้าหากอยากให้ผลออกมายอดเยี่ยมที่สุด ขอแนะนำให้นำกลยุทธ์ต่าง ๆ มาผสมกัน รับรองต้องมีประสิทธิภาพมากแน่นอน

ขอบคุณข้อมูลจาก ผลวิจัยและรายงานความก้าวหน้างานวิจัยประจำปี 2548/กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช, allaboutbirds, humanesociety, thespruce และ wcmanet