ต้นเข็ม ต้นไม้ริมรั้วสีสวย ปลูกประดับหน้าบ้าน

ต้นเข็ม ต้นไม้ยอดฮิตความหมายดี ที่นิยมปลูกเป็นต้นไม้ริมรั้ว และใช้ประกอบพิธีไหว้ครู ซึ่งต้นเข็มมีอยู่หลากหลายชนิด เราจะพาไปทำความรู้จักกับต้นเข็มกันค่ะ

ต้นเข็ม เป็นไม้พุ่มขนาดเล็กที่นิยมปลูกเพื่อประดับรั้วบ้าน อีกทั้งยังเป็นต้นไม้ที่เปรียบเหมือนเป็นสัญลักษณ์แห่งพิธีไหว้ครูอีกด้วย ด้วยลักษณะดอกที่แหลมเล็ก สีสันสดใสทั้งสีแดง สีชมพู หรือสีส้ม พร้อมกับความหมายดี ๆ ที่เป็นมงคล วันนี้กระปุกดอทคอมจึงมีข้อมูลของ ต้นเข็ม มาฝากให้ได้ศึกษาและทำความรู้จักกับต้นเข็มให้มากขึ้นกันค่ะ

ลักษณะทั่วไปของต้นเข็ม

ต้นเข็ม (West Indian Jasmine) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Ixora chinensis Lamk., Ixora spp. ลักษณะเป็นไม้พุ่ม มีขนาดความสูงของต้นประมาณ 3-5 เมตร ลักษณะของกิ่งเป็นกิ่งเดี่ยว แตกกอแผ่ขยายออก และมักจะแตกกิ่งบนยอดต้น ใบเป็นใบเดี่ยวเช่นกัน แต่ลักษณะใบจะแข็งเปราะ ปลายใบแหลม มีสีเขียวสด มักจะขึ้นแซมรอบต้น ส่วนดอกเข็มจะแหลมเล็ก รวมกลุ่มกันเป็นพุ่ม มักจะมีก้านดอกหุ้มปกป้องดอกเข็มไว้ ส่วนสีและขนาดจะขึ้นอยู่กับพันธุ์ของต้นเข็ม

ความหมายของต้นเข็ม

ดอกเข็มยังจัดว่าเป็นไม้มงคล ตามความเชื่อของโบราณจะถือว่า ดอกเข็มที่แหลมเรียวก็เปรียบเสมือนปัญญาที่เฉียบแหลม ดอกเข็มจึงถูกยกย่องให้เป็นดอกไม้ประจำวันไหว้ครู มักจะถูกนำไปบูชาพระ ใช้ประดับแจกันตามงานพิธีกรรมต่าง ๆ

ต้นเข็ม มีกี่ชนิด

ต้นเข็ม มีอยู่ด้วยกันหลายชนิด และจะมีลักษณะแตกต่างกันไปตามสายพันธุ์ จุดเด่นที่เห็นง่ายคือสีที่แตกต่างกันของดอกเข็ม ส่วนต้นเข็มสายพันธุ์ต่าง ๆ มีดังนี้

ต้นเข็มเศรษฐี

ต้นเข็มเศรษฐี เข็มเศรษฐีเป็นพันธุ์ยอดนิยม เพราะดอกมีสีแดงสด ลักษณะดอกเป็นช่อสั้น ๆ กลีบดอกมี 4 กลีบ เป็นสีแดงยาวไปตลอดทั้งก้านดอก ปลายดอกแยกเป็น 5 แฉกแหลม มีเกสรตัวผู้ติดอยู่ที่ดอกประมาณ 4 อัน ส่วนลำต้นมีขนาดกลาง สูงระหว่าง 2-4 เมตร ชื่นชอบดินร่วนซุยและแสงแดด

ต้นเข็มสีชมพู

ต้นเข็มสีชมพู หรือบางที่เรียกว่า เข็มพิษณุโลกชมพู เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก ดอกอัดแน่นทึบ ดอกสีชมพูหวาน มักจะออกดอกเป็นพุ่มเล็ก ๆ กระจุ๋มกระจิ๋ม ต้นเข็มพันธุ์นี้ออกดอกตลอดทั้งปี อีกทั้งยังออกดอกค่อนข้างเยอะ จึงเป็นพันธุ์เข็มที่นิยมปลูกไม่น้อยเลยทีเดียว

ต้นเข็มขาว

ต้นเข็มขาว ดอกเข็มพันธุ์นี้มีจุดเด่นอยู่ที่ความหอมละมุน และลักษณะดอกตูมสีเขียวอ่อน แต่พอโตขึ้นมาก็บานแผ่กลีบดอกกระจุ๋มกระจิ๋มสีขาว 4 แฉก พร้อมเกสรที่คอยแทรกอยู่ข้างกลีบดอก ใบโค้งมนมีขนาดใหญ่ คอยรองรับกลีบดอก ดอกเข็มขาวเป็นไม้พุ่มขนาดกลาง หากโตเต็มที่อาจมีความสูงประมาณ 2 เมตรเลยทีเดียว

ต้นเข็มแดง

ต้นเข็มแดง เป็นไม้พุ่มขนาดเล็กถึงกลาง มีขนาดตั้งแต่ 0.3-5 เมตร เรือนดอกเป็นพุ่มขนาดใหญ่ อัดแน่นไปด้วยกลีบดอกย่อยสีแดงแน่นขนัด กลีบดอกเวลาบานจะแผ่กลีบ 4-6 แฉก มีเกสรสีเหลืองแซมข้างกลีบประมาณ 4 อัน ส่วนใบเป็นใบเดี่ยว ปลายใบแหลม ลักษณะใบหนาและแข็ง สีเขียวสด จัดว่าเป็นพันธุ์เข็มที่นิยมปลูกตามบ้าน และนำไปใช้ประกอบพิธีทางศาสนาเช่นกัน

ต้นเข็มชมพูนุช

ต้นเข็มชมพูนุช เข็มชมพูนุชมีลักษณะดอกที่ไม่เหมือนดอกเข็มทั่วไป เพราะเป็นไม้พื้นเมืองของเม็กซิโก ขนาดพุ่มดอกและกลีบดอกเล็กสีชมพูอมม่วง กลีบดอกหนา หากตูมจะเป็นดอกเล็ก ๆ กลมมน เมื่อโตดอกจะแผ่บานออกและโค้งงอตามแรงโน้มถ่วงโลก ส่วนใบจะเรียวยาว ปลายใบแหลม ก้านดอกก็สูงยาว อีกทั้งยามเย็นยังมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ด้วย

ต้นเข็มโบ

ต้นเข็มโบ เป็นไม้พุ่มขนาดเล็กถึงกลาง ลักษณะเด่นอยู่ที่ใบที่มีรูปร่างสวยงามคล้ายโบ ช่อดอกเป็นพุ่มหนาแน่นพอประมาณ ดอกมีลักษณะแหลมสีแดง หากบานจะแผ่ดอกออก 4-6 กลีบ ข้างดอกมีเกสรสีเหลืองขึ้นแซม

ต้นเข็มปัตตาเวีย

ต้นเข็มปัตตาเวีย เป็นพันธุ์เข็มที่ออกดอกเป็นช่อกระจุกตามซอกใบ สีดอกมีหลากหลาย ทั้งสีแดง สีชมพู และสีชมพูอมม่วง เข็มพันธุ์นี้จัดเป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก ทรงพุ่มสูงโปร่ง ความสูงประมาณ 1.5-2 เมตร ลำต้นสีน้ำตาลอมเทา ใบยาว รูปทรงรีหรือรูปไข่ มีขนาดกว้างประมาณ 4-6 เซนติเมตร

ต้นเข็มอินเดีย

ต้นเข็มอินเดีย ดอกเข็มสายพันธุ์ใหม่ เป็นไม้พุ่มเตี้ย ใบมีลักษณะคล้ายใบโหระพา มีสีเขียวสด ดอกมีทั้งสีขาว สีแดง สีชมพู ออกดอกเป็นช่อตามยอดต้น แผ่กลีบดอก 5 แฉก มีฐานดอกเชื่อมกัน โคนดอกเป็นสีขาวเรื่อยมาจนถึงปลายใบที่เป็นสีม่วง หรืออาจออกดอกสลับสีกันบ้าง

ต้นเข็ม วิธีปลูก

เราสามารถปลูกต้นเข็มได้ทั้งในกระถาง และปลูกลงดินประดับสวน โดยมีวิธีปลูกต้นเข็ม ดังนี้

- การปลูกต้นเข็มในกระถาง

ต้นเข็มจะเจริญเติบโตได้ดีในที่ที่มีแสงแดดส่องถึง หากคุณอยากปลูกต้นเข็มในกระถาง แนะนำให้ใช้กระถางทรงสูงขนาด 8-12 นิ้ว ปลูกด้วยดินร่วน ผสมปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก และแกลบผุ ในอัตราส่วนเท่า ๆ กัน ที่สำคัญเมื่อต้นเข็มเติบโตขึ้นก็ต้องเปลี่ยนกระถางและเปลี่ยนดิน โดยระยะห่างการเปลี่ยนกระถางและดินไม่ควรเกิน 1 ปี

- การปลูกต้นเข็มประดับสวนและปลูกริมรั้ว

หากต้องการปลูกต้นเข็มลงดิน ควรต้องขุดดินให้ลึกประมาณ 30×30×30 เซนติเมตร โดยใช้ดินร่วน ผสมปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก ในอัตราส่วน 1:2 ผสมกับดินปลูก และถ้าคุณต้องการปลูกต้นเข็มประดับแนวรั้ว ต้องลงต้นเข็มติดกัน ให้ต้นเข็มโตในลักษณะจับกลุ่มกัน หรือตัดแต่งทรงต้นเข็มตามต้องการ ทั้งนี้ ทางโบราณยังเชื่อว่าการปลูกต้นเข็มเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่บ้านและผู้อยู่อาศัย ต้องปลูกต้นเข็มทางทิศตะวันออก และควรปลูกในวันพุธด้วย

ต้นเข็ม วิธีดูแล

ต้นเข็มเป็นพรรณไม้ที่ต้องการน้ำเพียงแค่ปานกลาง คือรดน้ำสัปดาห์ละ 3-5 ครั้งก็พอ แต่ชอบแดดจัด ดังนั้น ควรปลูกกลางแจ้ง เพราะต้นเข็มสามารถทนความแห้งแล้งได้ นอกจากนี้ก็ควรใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักในอัตราส่วน 0.5-1 กิโลกรัม/ต้น ซึ่งควรใส่ 5-6 ครั้ง/ปี

ต้นเข็ม การขยายพันธุ์

          วิธีการขยายพันธุ์ต้นเข็มสามารถทำได้ทั้งปักชำกิ่ง ตอนกิ่ง และการเพาะเมล็ด แต่ส่วนใหญ่จะนิยมขยายพันธุ์ด้วยการปักชำและตอนกิ่งมากกว่า เนื่องจากได้ผลดีกว่านั่นเองค่ะ

          หากต้นเข็มของคุณไม่ค่อยมีดอกให้เชยชม อาจจะต้องดูว่าคุณปลูกต้นเข็มในที่ที่มีแดดจัดหรือเปล่า เพราะต้นเข็มเป็นพืชที่ชอบแดดมาก รวมทั้งคุณอาจจะต้องคอยตัดแต่งกิ่งอยู่เสมอ เพื่อเร่งให้ต้นเข็มมีการเจริญเติบโต แต่ก็สามารถใช้ปุ๋ยเร่งดอกเดือนละครั้ง พร้อมทั้งรดน้ำต้นเข็มอย่างสม่ำเสมอด้วยค่ะ

          ทั้งหมดนี้ก็เป็นข้อมูลของต้นเข็มที่นิยมนำไปปลูกประดับบ้านเพื่อความสิริมงคลด้านความปราดเปรื่อง ใครอยากลองปลูกต้นเข็มในบ้านกันบ้าง ลองหามาปลูกดูนะคะ

ขอบคุณข้อมูลจาก : wattano.ac.th, shc.ac.th, il.mahidol.ac.th และ rspg.or.th