หากบ้านใครมีสวนและพอมีพื้นที่เหลือ เราขอแนะนำ ศาลาในสวนให้เป็นอีกหนึ่งทางเลือก เพื่อเพิ่มความใกล้ชิดกับธรรมชาติ โดยในวันนี้เรานำข้อมูลเกี่ยวกับการสร้างศาลาในสวน จากคอลัมน์การ์เด้นไอเดีย นิตยสารบ้านและสวน มาฝากกันค่ะ หากใครไม่รู้ว่าจะเริ่มต้นสร้างศาลาในสวยยังไง ก็ตามไปศึกษาข้อมูลเหล่านี้กันก่อนจะลงมือสร้างกันเถอะ
เรื่อง : “ปาณิทัต รัตนวิจิตร”
ภาพ : สำนักพิมพ์บ้านและสวน
ภาพประกอบ : อิสรา สอนสาสตร์
“ฝนตก แดดออก นกกระจอกเข้ารัง”
“ฝนตก แดดออก นกกระจอกจะออกจากรัง”
ถ้าคุณเป็นนกกระจอก คุณจะเลือกออกจากรังหรือเข้ารังดีคะ ?
ถ้าฝนตก ออกจากรังก็เปียกสิ แล้วถ้าแดดออก จะออกจากรังก็ไม่ไหวนะร้อนเกินไป โถ...ชีวิตคงอยู่ได้แต่ในรัง แล้วเมื่อไหร่จะได้ออกจากรังกันล่ะ
การได้เปลี่ยนบรรยากาศ ได้ออกจากรังหรือออกจากตัวบ้านมานั่งชมสวนรับอากาศบริสุทธิ์ ช่วยเสริมสร้างสุขภาพได้ทั้งกายและใจ แต่สิ่งที่มักจะเป็นอุปสรรคต่อการออกจากตัวบ้านมานั่งกลางสวนให้เพลิดเพลินนั่นก็คือ “สภาพอากาศ” ที่ฤดูร้อนกับฤดูฝนช่างทำหน้าที่ของตัวเองได้เป็นอย่างดี จนบางครั้งลามไปทำหน้าที่แทนฤดูหนาวอีกต่างหาก
“ศาลาในสวน” เป็นอีกหนึ่งคำตอบที่ช่วยให้นั่งชมสวนได้ตลอดทั้งวัน ทั้งเดือน ทั้งปี โดยไม่ต้องสนใจว่าฝนจะตกหรือแดดจะออก ลองจินตนาการถึงการนอนตื่นสายในวันอาทิตย์ ได้ลงมานั่งจิบกาแฟท่ามกลางสวนสวย มีหมู่นกร้องจิ๊บ ๆ ขับขาน กระรอกวิ่งไล่กันอยู่ตามกิ่งก้านต้นมะม่วง พร้อมลมพัดอ่อน ๆ สัมผัสกายให้เพลินตาเพลินใจ เท่านี้ก็เป็นการช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายไปกับบรรยากาศรอบตัว เตรียมพร้อมกับการไปทำงานในวันรุ่งขึ้นได้ มาถึงบรรทัดนี้เชื่อว่าหลายคนคงอยากมีศาลาไว้นั่งพักผ่อนแล้ว แต่สิ่งที่เจ้าของบ้านส่วนใหญ่มักกังวลเมื่อจะสร้างศาลามีอยู่ 4-5 ประเด็น ได้แก่ ศาลารูปแบบไหนที่จะเหมาะกับบ้าน ค่าก่อสร้างแพงหรือไม่ ไม่ค่อยมีพื้นที่ในสวนจะสร้างศาลาได้หรือไม่ วางศาลาตรงไหนในสวนดี การดูแลรักษาศาลายากหรือเปล่า ลองมาดูกันไปทีละหัวข้อนะคะ
รูปแบบศาลา
ควรมีความสอดคล้องกับรูปแบบของบ้านและรูปแบบของสวน เช่น บ้านรูปแบบทันสมัย เรียบง่าย ศาลาก็ควรมีรูปแบบที่ทันสมัยเช่นกัน หากทำสวนรูปแบบอังกฤษ มีรูปปั้นสวย ๆ ดอกไม้เล็ก ๆ น่ารัก ก็ควรเลือกศาลาโครงเหล็กดัดหรือทรงโดมสไตล์ยุโรป หากเป็นสวนทรอปิคอลหรือสวนบาหลีการใช้ศาลาไม้ทรงโปร่งมุงด้วยวัสดุธรรมชาติก็จะให้ความรู้สึกถึงการนั่งพักผ่อนที่กลมกลืนไปกับธรรมชาติรอบตัว รูปแบบศาลาที่เข้ากับสวนช่วยสร้างให้บรรยากาศโดยรวมดีได้ แต่อย่างไรก็ตามรูปทรงศาลาอาจมีความโดดเด่นด้วยตัวศาลาเอง เช่น ศาลารูปโค้งเหมือนก้อนหินก้อนใหญ่ ศาลาทรงสามเหลี่ยมแบบกระโจม ศาลาที่มีรูปทรงพิเศษเช่นนี้ช่วยทำให้สวนดูสวยโดดเด่นขึ้น
- รูปแบบศาลาไม้ทรงโปร่ง ช่วยเน้นการเปิดรับแสงและลมธรรมชาติได้เป็นอย่างดี ภายใต้ร่มเงาของหลังคาที่ป้องกันความร้อนได้ตลอดวัน
- เฟอร์นิเจอร์ที่ทำจากหวายเทียมมีข้อดีคือ มีความแข็งแรง ยืดหยุ่น ทนต่อรังสียูวี ป้องกันน้ำและความชื้นได้ จึงเหมาะจะนำมาใช้ในศาลาหรือพื้นที่กลางแจ้ง
- การยกพื้นศาลายังช่วยให้ลมพัดผ่านระบายความร้อน และลดปัญหาความชื้นจากพื้นดิน ส่วนพื้นที่ว่างด้านล่างใช้วิธีโรยกรวดแม่น้ำปิดทับ เพื่อความสวยงามและความเรียบร้อย
- สร้างบรรยากาศการใช้งานศาลาช่วงเย็นถึงกลางคืนด้วยการติดตั้งไฟตามจุดต่าง ๆ รวมทั้งทางเดินที่เชื่อมต่อมายังพื้นที่ส่วนนี้เพื่อความสะดวก แถมยังทำให้ผู้ใช้งานรู้สึกปลอดภัยอีกด้วย
พื้นที่สำหรับการสร้างศาลา
ปัญหาหลักของคนเมืองคือ บ้านไม่มีพื้นที่สวน และมักคิดว่าต้องมีสวนขนาดใหญ่ถึงจะสามารถตั้งศาลาในสวนได้ ซึ่งในความเป็นจริงแล้วเราสามารถออกแบบศาลาในสวนให้เหมาะสมกับขนาดพื้นที่ที่มีอยู่ได้ ไม่ว่าจะมีสวนขนาดเล็กหรือใหญ่ก็ตามที โดยขึ้นอยู่กับการใช้งาน หากใช้เพียงแค่นั่งเล่นพักผ่อน อ่านหนังสือสำหรับคนเดียวหรือสองคน ก็ไม่จำเป็นต้องใช้ศาลาขนาดใหญ่ มีเพียงที่นั่งแบบเก้าอี้ยาวก็พอแล้ว หรือถ้ามีพื้นที่ระหว่างบ้านกับกำแพงรั้วก็สามารถสร้างศาลาโปร่งที่มีที่นั่งติดกำแพงไว้นั่งเล่นได้เช่นกัน ทั้งนี้หากพื้นที่สวนของบ้านมีขนาดพอประมาณ ส่วนใหญ่แล้วมักวางศาลาไว้มุมรั้วหรือริมกำแพงให้มีระยะห่างจากตัวบ้านเพื่อให้เห็นวิวได้กว้าง แต่หากสวนมีขนาดใหญ่มาก ก็สามารถวางศาลาแบบลอยตัวเพื่อให้สามารถมองเห็นวิวรอบศาลาได้ นอกจากนี้หากพื้นที่บ้านมีองค์ประกอบพิเศษอื่น ๆ ภายในสวน เช่น มีบ่อน้ำ ก็สามารถนำศาลาไปวางไว้ริมบ่อน้ำ หรือหากมีต้นไม้ใหญ่ก็อาจสร้างบ้านต้นไม้ที่ให้บรรยากาศพิเศษในสวนได้เช่นกัน
- หากพื้นที่บ้านมีบ่อน้ำก็สามารถวางศาลาไว้ริมบ่อเพื่อสร้างบรรยากาศพิเศษในสวน โดยยังได้ประโยชน์จากความเย็นสบายและเสียงธรรมชาติจากแหล่งน้ำที่มีอยู่
- แม้ศาลาจะมีหลังคาอยู่แล้ว แต่ร่มเงาจากต้นไม้ใหญ่ก็ยังเป็นสิ่งสำคัญ ที่ช่วยสร้างบรรยากาศร่มรื่นให้บริเวณนี้ด้วยเช่นกัน
- ถ้าต้องการใช้ศาลาสำหรับนั่งเล่น อ่านหนังสือแค่คนเดียวหรือสองคน ก็ไม่จำเป็นต้องเป็นศาลาขนาดใหญ่แค่ทำที่นั่งแบบเก้าอี้ยาวก็พอแล้ว
- การใช้วัสดุธรรมชาติอย่างไม้หรือวัสดุทดแทนที่ใกล้เคียงกัน ช่วยสร้างบรรยากาศที่อบอุ่นและเป็นกันเอง ทั้งยังเข้ากับสวนได้หลากหลายสไตล์
- โครงระแนงโปร่งใช้งบประมาณ ไม่มากและสามารถปลูกไม้เลื้อย ให้ปกคลุมสร้างร่มเงาธรรมชาติได้
งบประมาณการก่อสร้างศาลามีตั้งแต่หลักหมื่นจนถึงหลักแสน ขึ้นอยู่กับ ขนาด รูปแบบ และวัสดุที่ใช้ หากมีงบประมาณไม่มากก็สามารถสร้างศาลา ขนาดเล็ก โดยใช้โครงสร้างโปร่ง ๆ ใช้วิธีปลูกต้นไม้สร้างขอบเขต สำหรับ หลังคาสามารถใช้โครงระแนงโปร่ง ใช้ไม้เลื้อย หรือสร้างศาลาใต้ต้นไม้ให้พอ อาศัยร่มเงาได้ ดังนั้นจึงสามารถกำหนดงบประมาณในการก่อสร้างศาลาได้ เช่น หากเป็นศาลาขนาด 10 ตารางเมตร โครงสร้างเหล็ก พื้นไม้เทียม ผนังโปร่ง หลังคากระเบื้อง ค่าก่อสร้างจะอยู่ที่ประมาณ 60,000 - 80,000 บาท แต่หากเป็นศาลาที่มีขนาดใหญ่ มีประตู หน้าต่าง ผนัง และหลังคาที่เป็น เหมือนกับบ้านหลังน้อย ราคาก็ย่อมแพงขึ้นมาเป็นหลักแสน หากเป็นศาลา ที่มีรูปทรงพิเศษหรือสร้างในพื้นที่พิเศษ เช่น บ่อน้ำ บนต้นไม้ มีการก่อสร้าง ยุ่งยาก ก็จะมีราคาที่แพงขึ้นไปอีก
การดูแลรักษา
ศาลาในสวนเป็นสิ่งก่อสร้างที่ช่วยกันแดดกันฝน จึงควรเลือกใช้วัสดุที่ทนทานต่อการใช้งานกลางแจ้ง การดูแลรักษาไม่จำเป็นต้องทำบ่อย แต่การดูแลรักษาที่ดีจะช่วยยืดอายุการใช้งานให้ยาวนานขึ้นได้ การดูแลรักษาในรอบเดือน ควรหมั่นถอนหญ้ารอบ ๆ ศาลา เพื่อไม่ให้มีสัตว์ร้ายแฝงตัวมาได้ ส่วนทุก 3-6 เดือน ควรมีการฉีดน้ำแรงดันสูงเพื่อชำระล้างคราบสกปรกต่าง ๆ ที่เกาะติดตามศาลาให้หลุดออก อาจมีการขัดหรือเช็ดในจุดที่มีคราบติดแน่น ส่วนการบำรุงรักษาในรอบปี ควรมีการตรวจเช็กโครงสร้างว่าเสาคานมีการโยกเยกหรือไม่ นอต สกรู ควรตรวจสอบให้แน่ใจว่ายังขันแน่น แข็งแรง ทนทานจากกระแสลม และรับน้ำหนักทุกคนที่อยู่ในศาลาได้ และเมื่อกาลเวลาล่วงเลยผ่านไปนานหลายปี ควรทาสีหรือทาน้ำยาเคลือบ จะทำให้ศาลาดูใหม่และสวยงามอยู่เสมอ ทั้งเป็นการกระตุ้นให้อยากออกไปนั่งเล่นได้เป็นอย่างดี
ไอเดียการสร้างศาลา
สำหรับคนที่ชอบปลูกต้นไม้และนั่งเล่นในเวลาเดียวกัน เรามีศาลาที่ ออกแบบให้ดูเรียบง่ายไม่ปิดทึบเพื่อเป็นพื้นที่พักผ่อนที่ให้ความรู้สึกโปร่งสบาย โครงสร้างหลักใช้สีขาวดูสว่างตา กรุบางส่วนด้วยไม้ เช่น หลังคา ผนัง ให้ความรู้สึกอบอุ่นเป็นกันเอง โรยพื้นกรวดเป็นลาน วางเฟอร์นิเจอร์ลอยตัว ให้ดูแลทำความสะอาดง่าย อีกมุมหนึ่งมีชั้นวางต้นไม้ ปูพื้นอิฐมอญช่วยเก็บความชื้น ทำให้อากาศเย็นสบาย ด้านบนมีหลังคาให้ร่มเงา รวมทั้งมีการกรุ อะคริลิกเพื่อเปิดรับแสงให้ต้นไม้ด้วย
Shed Details
1. หลังคาไม้ซีดาร์
2. เหล็กกล่อง ขนาด 11-2 × 3 นิ้ว
3. หลังคาอะคริลิกโปร่งแสงหนา 6 มิลลิเมตร
4. แผ่นอะคริลิกโปร่งแสงหนา 6 มิลลิเมตร
5. ชั้นวางไม้เนื้อแข็งหน้า 8 นิ้ว ทาน้ำยารักษาเนื้อไม้
6. ปูพื้นอิฐมอญ
7. พื้นโรยกรวด
8. ไม้เนื้อแข็งหน้า 4 นิ้ว ทาน้ำยารักษาเนื้อไม้
9. ปลูกไม้เลื้อยให้ร่มเงา
10. ไม้เนื้อแข็ง ขนาด 11-2 × 11-2 นิ้ว
ประเด็นต่าง ๆ เหล่านี้เป็นสิ่งสำคัญที่ควรคำนึงถึง ซึ่งหากอยากรู้เรื่อง การสร้างศาลาในสวนที่ละเอียดกว่านี้แนะนำให้ลองไปอ่านเพิ่มเติมจากหนังสือ ศาลาในสวน ของสำนักพิมพ์บ้านและสวน ซึ่งได้รวบรวมศาลาหลากหลายรูปแบบ ชนิดวัสดุ วิธีการก่อสร้าง พร้อมการประมาณราคาของศาลาแต่ละรูปแบบ ไปจนถึงเทคนิคในการดูแลรักษา เชื่อว่าเมื่ออ่านแล้ว คุณจะมีไอเดียในการ ใช้งานและการตกแต่งที่สร้างบรรยากาศในรั้วบ้านให้สวยขึ้น และยังสามารถ เข้าไปนั่งเล่นสบาย ๆ ในสวนได้ไม่ว่าฝนจะตกหรือแดดจะออก
ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก