สมุนไพรไทย ปลูกจัดสวน มีชนิดไหนบ้างที่น่าสนใจ ลักษณะหน้าตาเป็นอย่างไร นำไปทำอาหารไทยอะไรได้บ้าง
การจัดสวน ด้วยสมุนไพร เป็นทางเลือกของผู้ที่ชอบการแต่งสวน นอกจากเพิ่มความร่มรื่นแล้วยังนำมาประกอบอาหารได้อีกด้วย วันนี้ขอแนะนำการจัดสวนด้วยสมุนไพรไทย เช่น กะเพรา ขิง ข่า ตะไคร้ มะกรูด มะนาว เป็นต้น พร้อมลักษณะ วิธีปลูก และสูตรอาหาร มาฝากกัน
รายชื่อ 12 สมุนไพร
1. กะเพรา
กะเพรา เป็นพืชล้มลุก มี 2 สายพันธุ์ คือ กะเพราแดงและกะเพราขาว โดยกะเพราแดง ลำต้นจะมีสีแดง กะเพราขาว ลำต้นจะมีสีเขียว มีความสูงตั้งแต่ 30-60 ซม. ลำต้นตั้งตรงแตกกิ่งก้านสาขา ใบเป็นใบเดี่ยวออกตรงข้ามกัน รูปทรงรี มีรสเผ็ดร้อนกลิ่นฉุน ดอกออกเป็นช่อ ขยายพันธุ์ด้วยวิธีเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง ชอบแสงแดดแบบเต็มวัน ควรรดน้ำทุกวัน วันละ 1-2 ครั้ง ปลูกในดินร่วนระบายน้ำดี
2. ขิง
ขิง เป็นไม้ล้มลุก มีเหง้าอยู่ใต้ดิน ลักษณะเป็นข้อปล้อง เนื้อในสีเหลืองนวล มีกลิ่นเป็นเอกลักษณ์ ใบสีเขียวเป็นใบเดี่ยวเรียวยาวแหลม ดอกมีสีขาวแทงขึ้นมาจากเหง้า ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำเหง้าที่แก่จัด ชอบดินร่วนซุยระบายดี ชอบแดด รดน้ำเช้า-เย็น และโดนแดดได้ตลอดวัน นิยมนำเหง้ามาทำอาหารและเครื่องดื่ม รสชาติหวานและเผ็ดร้อน
3. ข่า
ข่า เป็นไม้ล้มลุก มีเหง้าใต้ดิน มีใบสีเขียวรูปไข่ ปลายใบแหลม แตกออกจากเหง้าออกสลับข้างกัน ดอกออกเป็นช่อที่ปลายยอด ก้านช่อดอกยาวตรง ขยายพันธุ์ด้วยการแยกหน่อ ชอบดินที่มีความร่วนซุย แต่ไม่ชอบความแฉะ
4. ตะไคร้
ตะไคร้ เป็นไม้ล้มลุกประเภทหญ้า มีเหง้าอยู่ใต้ดิน ลักษณะลำต้นตรงทรงแท่งกลมขึ้นเป็นกอ ใบสีเขียวมีกลิ่นหอม ปลายใบเรียวแหลม โคนสอบ ดอกออกเป็นช่อตรงกลางลำต้น ขยายพันธุ์ได้ด้วยการปักชำเหง้า ชอบดินร่วนซุย ชอบแดด ชอบน้ำ
5. มะกรูด
มะกรูด เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก เนื้อไม้แข็ง ลำต้นและกิ่งมีหนามยาวเล็กน้อย ใบเป็นใบประกอบแบ่งเป็น 2 ตอน คอดกิ่วที่กลางใบ ใบสีเขียวแก่ พื้นผิวใบเรียบเกลี้ยงเป็นมัน มีกลิ่นหอม ดอกสีขาวออกเป็นกระจุก มีผลสีเขียวเข้มคล้ายมะนาว ผิวเปลือกนอกขรุขระ ขยายพันธุ์ด้วยการตอนกิ่ง ต่อยอด และเพาะเมล็ด ปลูกในดินร่วนปนทรายระบายน้ำดี ชอบแดดจัดจนถึงแดดปานกลาง ทั้งใบและผลนำมาทำอาหารและเครื่องดื่มได้
6. มะนาว
มะนาว เป็นไม้พุ่ม สูงได้ถึง 4 เมตร กิ่งอ่อนมีหนามแหลม ใบย่อยเป็นรูปไข่หรือรูปรียาว ปลายใบแหลม โคนใบมน ออกดอกสีขาวเป็นช่อสั้น หรือออกดอกเดี่ยวตามซอกใบ ผลมีรูปทรงกลม ผิวเรียบเกลี้ยง ผลอ่อนสีเขียวเข้ม พอแก่เป็นสีเหลือง มีรสเปรี้ยว ขยายพันธุ์ด้วยการตอนและปักชำกิ่ง ชอบดินร่วนปนทราย รดน้ำวันละ 1 ครั้ง
7. สะระแหน่
สะระแหน่ เป็นไม้ล้มลุก ลำต้นอวบน้ำ มีขนสั้นนิ่มบริเวณกิ่งก้าน ใบสีเขียวมีลักษณะกลมมนรูปไข่ ขอบใบหยักหรือเป็นคลื่น ดอกออกเป็นช่อ กลีบดอกสีขาวมีกลิ่นหอม ขยายพันธุ์ด้วยวิธีเพาะเมล็ดและปักชำ ชอบดินร่วนซุยที่ระบายนํ้าได้ดี ชอบแดดรำไร รดน้ำวันละ 1 ครั้ง นิยมนำมาประกอบอาหารประเภทยำ ลาบ พล่า รวมทั้งเครื่องดื่ม
8. ขมิ้น
ขมิ้น เป็นพืชล้มลุกตระกูลเดียวกับขิง มีเหง้าอยู่ใต้ดิน ลักษณะคล้ายรูปไข่ แตกแขนงออกเป็นแง่ง เนื้อในมีสีเหลือง มีกลิ่นหอมฉุน ใบและดอกเจริญออกจากเหง้า ดอกมีลักษณะเป็นรูปทรงกระบอก มีหลายสีตามสายพันธุ์ ขยายพันธุ์โดยใช้หัวแม่หรือเหง้าและแง่ง เติบโตได้ดีในดินทุกชนิด แต่ที่เหมาะควรเป็นดินระบายน้ำดี รดน้ำวันละ 1 ครั้ง พอให้ดินชุ่ม ในช่วงฤดูฝนไม่จำเป็นต้องรดน้ำ
9. กระชาย
กระชาย เป็นไม้ล้มลุก มีเหง้าใต้ดิน รูปทรงกระบอก มีผิวสีน้ำตาลอ่อน เนื้อสีเหลือง มีกลิ่นหอม ส่วนที่อยู่เหนือดินเป็นใบเดี่ยว รูปรี ปลายเรียวแหลม ดอกออกเป็นช่อแทรกระหว่างกาบใบ ขยายพันธุ์ได้ 2 วิธี คือ ปลูกด้วยต้นและเหง้า เหมาะสำหรับปลูกในดินร่วนซุยอุดมสมบูรณ์ พื้นที่แดดรำไร มีความชื้นสูง
10. พริกขี้หนู
พริกขี้หนู เป็นไม้ล้มลุกและไม้พุ่มขนาดเล็ก สูงได้ถึง 90 ซม. ใบเป็นใบเดี่ยวทรงกลมรีปลายแหลม ออกดอกตามง่ามใบสีขาว ผลสีเขียว เมื่อโตเต็มที่จะเปลี่ยนเป็นสีแดงส้ม หรือแดงปนน้ำตาล ผิวเรียบลื่นเป็นมัน ขนาดแตกต่างออกไปตามสายพันธุ์ ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด ปลูกได้ดีในดินแทบทุกชนิด แต่ดินที่เหมาะสมที่สุดคือดินร่วนปนทรายที่มีการระบายน้ำได้ดี ควรรดน้ำทุกวัน ชอบแสงแดดไม่จัด โดนแสงแดดเพียงครึ่งวันก็เพียงพอ
11. กระเทียม
กระเทียม เป็นพืชล้มลุก มีหัวใต้ดินลักษณะกลมแป้น ภายในประกอบด้วยแกนแข็งตรงกลาง ด้านนอกเป็นกลีบเล็ก ๆ เนื้อในกลีบมีสีเหลืองอ่อน มีกลิ่นฉุนจัด นิยมขยายพันธุ์ด้วยกลีบ ควรปลูกในดินร่วนซุยระบายน้ำได้ดี ชอบสถานที่ที่มีแสงแดดส่องถึงอย่างน้อย 6 ชั่วโมงต่อวัน
12. หอมแดง
หอมแดง เป็นพืชล้มลุก มีหัวอยู่ใต้ดิน ลำต้นห่อหุ้มด้วยกาบใบสีเขียว ดอกออกเป็นช่อแทงออกจากกลางลำต้น ดอกมีลักษณะแบบซี่ร่ม มีดอกย่อยเล็ก ๆ อยู่บนก้าน กลีบดอกมีสีขาวอมม่วง มีกลิ่นฉุน รสชาติเผ็ดร้อน ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ดหรือใช้หัว ชอบดินร่วนซุย ระบายน้ำดี ชอบแสงแดด หมั่นรดน้ำให้ชุ่มวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น
ใครกำลังมองหาสมุนไพรไทยเอาไว้จัดสวน สมุนไพรที่เราแนะนำก็น่าสนใจไม่น้อย เพราะเป็นผักสวนครัวที่คุ้นเคย สามารถนำมาประกอบอาหารหรือทำเครื่องดื่มได้ แถมยังได้สุขภาพอีกด้วย
