ต้นคริสต์มาส ไม้ประดับจัดสวนสีสวย ต้อนรับเทศกาลคริสต์มาส

 

          ประวัติของต้นคริสต์มาสก็เปรียบเหมือนนิทานเรื่องหนึ่ง ที่มีตำนานเล่าขานกันมาว่า "มีเด็กหญิงผู้ยากจนคนหนึ่งในเม็กซิโกได้ก้มลงเก็บวัชพืชริมทาง เพื่อมอบเป็นของขวัญแด่พระเยซูในวันเกิด แต่ด้วยศรัทธาอันบริสุทธิ์ของเธอนั้น จากวัชพืชธรรมดา ๆ ก็เกิดงอกงามขึ้นมาเป็นช่อดอกไม้สีแดงสดที่ดูมีคุณค่าขึ้นมาทันที"

          โดยต้นคริสต์มาสที่ว่านี้มีต้นกำเนิดมาจากประเทศเม็กซิโกและพบมากในแถบอเมริกาใต้ คงเป็นพืชที่ไม่มีใครรู้จักหาก โจเอล โรเบิร์ตส พอยน์เซตต์ (Joel Roberts Poinsett) เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศเม็กซิโก ไม่ไปพบเข้าและตกหลุมรักเจ้าต้นไม้ที่มีใบสีแดงสดริมข้างทางต้นนี้ จนได้นำกลับมาปลูกที่บ้านของตัวเองในสหรัฐอเมริกา อันเป็นที่มาของชื่อ พอยน์เซตเทีย (Poinsettia) นั่นเอง และตั้งแต่นั้นมาต้นคริสต์มาสหรือพอยน์เซตเทียก็มีคนนำไปปลูกกันทั่วโลกเลย

  

          ส่วนชื่อของ ต้นคริสต์มาส หรือ พอยน์เซตเทีย มีชื่อเรียกที่แตกต่างกันออกไปตามแต่ละประเทศและภูมิภาค อย่างเช่น นักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมันตั้งชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า Euphorbla Pulcherrima เช่นเดียวกับในบ้านเราที่นอกจากจะเรียกว่า ต้นคริสต์มาส เหตุเพราะใบยอดบนของต้นจะเปลี่ยนเป็นสีแดงในช่วงเทศกาลคริสต์มาสแล้ว ทางภาคเหนือของไทยก็ยังเรียกว่า บานใบ และภาคกลางเรียกว่า โพผัน หรือ สองระดู ไม่ว่าใครอยากจะเรียกว่าอะไรก็ได้หมด เอาตามที่ตนเองถนัดกันแล้วกัน

           

          ต้นคริสต์มาส มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Euphorbia pulcherrima Wild. อยู่ในวงศ์ Euphorbiaceae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกันกับโป๊ยเซียนและโกสน เป็นไม้พุ่มมีความสูง 1-3 เมตร ลำต้นมีสีเขียวเข้มแต่พอแก่ลำต้นจะกลายเป็นสีน้ำตาล ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ปลายแหลม ขอบใบหยักเล็กน้อย 2-3 หยัก ใบจะมีสีเขียวเข้ม แต่เมื่อต้นเริ่มออกดอกในช่วงปลายเดือนตุลาคมถึงมีนาคม ใบส่วนบนก็จะเปลี่ยนเป็นสีแดงสด (หรือเปลี่ยนเป็นสีอื่น ๆ ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์) ตัดกับใต้ใบสีเขียว ดอกของต้นคริสต์มาสออกเป็นช่อดอกสีเหลืองที่ปลายยอดและใช้เวลาบานเต็มที่ประมาณ 8-10 สัปดาห์ แต่มีส่วนที่ต้องระวังเป็นพิเศษนั่นก็คือ ส่วนในลำต้นและใบจะมีน้ำยางพิษสีขาวที่เป็นอันตรายอาจทำให้ระคายเคืองผิว

          ต้นคริสต์มาสมีมากกว่า 100 สายพันธุ์ แต่กลับมีอยู่เพียง 3-4 สายพันธุ์ที่ได้รับความนิยมสูงสุดนั่นก็คือ พันธุ์ใบโพธิ์ พันธุ์ฟรีดอม พันธุ์สีเหลือง และพันธุ์สีขาว ซึ่งจะพบได้มากในแถบภาคเหนือและภาคอีสานของไทย ซึ่งแต่ละสายพันธุ์มีความแตกต่างกัน ดังนี้ 

          1. ต้นคริสต์มาสพันธุ์ใบโพธิ์ พันธุ์ต้นคริสต์มาสที่เป็นที่นิยมและมีการปลูกขายกันมากที่สุด โดยใบมีลักษณะคล้ายใบโพธิ์ ก้านใบสีแดงเข้ม ผิวใบด้านบนมีสีแดง 

 

          2. ต้นคริสต์มาสพันธุ์ฟรีดอม มีลักษณะทั่วไปคล้ายกับพันธุ์ใบโพธิ์ แต่ใบของต้นคริสต์มาสพันธุ์ฟรีดอมมีขนาดเล็กกว่า ขึ้นเป็นพุ่มแน่นกว่า มีความสวยงาม แต่ขยายพันธุ์และดูแลยากจึงไม่ค่อยมีคนปลูกมากนัก 

          3. ต้นคริสต์มาสพันธุ์สีเหลือง ลักษณะคล้ายกับต้นคริสต์มาส 2 พันธุ์แรก แต่มีความแตกต่างที่ต้นคริสต์มาสพันธุ์สีเหลือง ออกใบเป็นสีเหลือง ก้านใบสีเขียวเข้ม แต่ยังมีคนปลูกไม่มากนัก 

          4. ต้นคริสต์มาสพันธุ์สีขาว ลำต้นมีความสูงกว่าต้นคริสต์มาสพันธุ์อื่น ๆ นอกจากนี้ใบยังมีขนาดเล็กกว่า ก้านใบสีเขียว แต่ใบเป็นสีขาว 

            

          ในที่นี้เราจะทำการปลูกด้วยวิธีตัดกิ่งปักชำ ก่อนอื่นเราต้องตัดยอดหรือกิ่งที่สมบูรณ์ของต้นคริสต์มาสให้มีความยาวประมาณ 5-6 นิ้ว มาทำการฆ่าเชื้อ โดยแช่ในน้ำยาป้องกันกำจัดเชื้อ 5% จากนั้นนำไปปักลงในวัสดุปลูกที่มีส่วนผสมของดิน แกลบดิน และแกลบเผา ในอัตรา 7:5:5 ส่วน ให้รดน้ำปานกลางวันเว้นวัน เพราะรากเสี่ยงเป็นโรคราง่าย และต้องรดน้ำที่โคนต้นเท่านั้นเพื่อลดอัตราการเกิดน้ำขังบนใบ หลังจากปักชำไปแล้ว 14-21 วัน รากจะเริ่มงอก และเมื่อรากงอกเต็มที่ให้ย้ายไปปลูกในกระถางใส่ดินผสมปุ๋ยหมัก โดยใช้ดินร่วน 2 ส่วน ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก 2 ส่วน และเศษใบไม้ 1 ส่วน ปลูกไว้ในที่แดดรำไรเพราะถ้าร้อนเกินไปใบไม้จะไม่เปลี่ยนสี และหลังจากนี้ใส่ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกรอบ ๆ โคนต้นเดือนละครั้ง 

 

          นอกจากจะใช้ประดับบ้านให้สวยงามต้อนรับเทศกาลคริสต์มาส ทั้งในและนอกอาคารได้แล้ว มันยังช่วยดูดซับสารพิษอ่อน ๆ ในอาคารบ้านเรือนได้อีกต่างหาก ส่วนใบอ่อนของมันก็สามารถนำมาพอกผิวหนังเพื่อแก้โรคทางผิวหนังอย่างไฟลามทุ่งได้ เรียกได้ว่าเป็นต้นไม้สากลที่ได้รับความนิยมมากถึงขั้นคนอเมริกันจะจัดงานวัน National Poinsettia Day ในวันที่ 12 ธันวาคม ของทุกปี ให้เลยล่ะ