หูกระจง ไม้ประดับจัดสวน แม้จะแผ่กิ่งก้านสาขาให้ร่มเงา แต่ระวังรากไว้ให้ดีเพราะหากปลูกไว้ใกล้บ้านมากเกินไป อาจทำให้โครงสร้างเสียหายได้
หูกระจง เป็นไม้ประดับยืนต้นที่มีลักษณะของใบสวยงาม แถมยังแผ่กิ่งก้านสาขาให้ร่มเงาแก่บริเวณรอบ ๆ หลายคนเลยอยากจะนำมาปลูกจัดสวนไว้สักต้นสองต้น แต่ทว่ามีข้อแม้ต้องระวังก่อนปลูกหูกระจง เพราะไม่อย่างนั้นอาจทำให้โครงสร้างบ้านเสียหายได้ เอาเป็นว่าถ้าอยากจะปลูกหูกระจงต้องทำอย่างไรตามมาดูพร้อม ๆ กันเลยค่ะ
ข้อมูลของต้นหูกระจง
ต้นหูกระจง หรือ แผ่บารมี มีชื่อภาษาอังกฤษ Ivory Coast almond, Black afara และชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Terminalia ivorensis Chev. จัดอยู่ในต้นไม้วงศ์ Combretaceae เป็นไม้ที่มีการเจริญเติบโตเร็ว และมีอายุยืน สำหรับในประเทศไทยพบต้นหูกระจงอยู่ทั้งหมด 3 สายพันธุ์ คือ
- หูกระจงธรรมดา
- หูกระจงหนาม
- หูกระจงแคระ
ซึ่งหูกระจงธรรมดาเป็นพันธุ์ที่ได้รับความนิยม ในการซื้อไปปลูกเป็นไม้ประดับมากที่สุด ทั้ง ๆ ที่หูกระจงหนามมีทรงพุ่มที่สวยกว่า และใบของต้นหูกระจงหนามจะเป็นเงา และแน่นกว่าเหมาะที่จะปลูกเป็นไม้กระถาง เหตุผลที่สำคัญที่คนสนใจปลูกต้นหูกระจงหนามไม่มาก เนื่องจากความเชื่อเรื่องหนามที่ไม่เป็นมงคลต่อผู้ปลูก สำหรับหูกระจงแคระ เป็นหูกระจงที่หายากกว่าหูกระจงสายพันธุ์อื่น
ลักษณะของต้นหูกระจง
ต้นหูกระจง เป็นไม้ประดับที่มีลำต้นขนาดใหญ่ เปลือกไม้มีสีน้ำตาลแตกเป็นร่อง ความสูง 15-20 เมตร มีการเจริญเติบโตเร็ว และมีอายุยืน ทั้งหูกระจงยังเป็นไม้ผลัดใบที่มีทรงพุ่มขนาด 8-10 เมตร แตกกิ่งเป็นชั้น ๆ โดยในแต่ละชั้นจะห่างกันประมาณ 50-100 เซนติเมตร และใบของต้นหูกระจงเป็นรูปไข่ โคนใบสอบ ปลายใบเป็นติ่งแหลม ขอบใบเรียบ ใบหนา เรียบ ผิวมันสีเขียวเข้ม นอกจากนี้แม้ต้นหูกระจงเป็นไม้ผลัดใบ แต่จะผลัดใบน้อยกว่าหูกวาง สำหรับดอกของต้นหูกระจง จะมีสีขาวคล้ายดอกกระถินณรงค์ ส่วนเมล็ดหูกระจงจะคล้ายกับเมล็ดพุทรา
ทั้งนี้แม้กิ่งก้านของต้นหูกระจงจะให้ร่มเงาเมื่อต้นไม้เติบใหญ่ แต่หากคิดจะปลูกควรวางแผนให้ดี เนื่องจากรากของต้นหูกระจงเป็นรากลอยและแผ่ออกด้านข้าง ที่สำคัญยังมีความแข็งแรงมาก ฉะนั้นหากดูแลไม่ถูกวิธีรากของต้นหูกระจงก็จะทำให้พื้นแตกหรือโครงสร้างบ้านเสียหายได้ นอกจากนี้อาจจะมีกิ่งก้านขยายเข้ามาในบ้านพร้อมตัวบุ้ง แมลงน้อยพิษร้ายปัญหาใหญ่ของบ้านที่ปลูกต้นหูกระจง ที่สำคัญต้นหูกระจงเป็นไม้ผลัดใบ ดังนั้นอาจต้องทำใจเรื่องใบไม้ร่วงเยอะในช่วงผลัดใบซึ่งจะเกิดขึ้นประมาณ 2 ครั้งต่อปี
การขยายพันธุ์ต้นหูกระจง
ทั้งนี้สามารถขยายพันธุ์หูกระจงด้วยการตอนกิ่งและเพาะเมล็ด แต่ส่วนใหญ่แล้ววจะนิยมปลูกหูกระจงด้วยการเพาะเมล็ดมากกว่า โดยการนำเอาเมล็ดหูกระจงไปแช่น้ำ จากนั้นแกะเปลือกออก โดยการเตรียมดินใส่ไว้ในหลุม เมื่อแกะเปลือกออกเรียบร้อยแล้วให้นำเมล็ดหูกระจงฝังลงไปในดินที่เตรียมไว้ รดน้ำ ใส่ปุ๋ยตามปกติ แต่การจะเพาะเมล็ดได้หรือไม่ ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของเมล็ดนั้น ๆ ส่วนใหญ่แล้วการเพาะต้นหูกระจงค่อนข้างทำได้ยาก จึงทำให้มีราคาสูง ประมาณ 1,000-2,000 บาท
การดูแลต้นหูกระจง
แต่อย่างไรก็ตามหากคิดจะปลูกต้นหูกระจง ก็ไม่ได้หมายความว่าจะทำไม่ได้เสียทีเดียว เพราะสามารถป้องกันได้โดยใช้วิธีสักราก วางแนวอิฐฉาบปูนล้อมโคนต้น หรือปลูกให้ห่างในระยะที่เหมาะสม เพื่อไม่ให้รากทำลายโครงสร้างบ้าน อีกทั้งควรตกแต่งต้นหูกระจงด้วยการหมั่นตัดแต่งกิ่งไม้บ่อย ๆ ก็จะทำให้แสงแดดส่องทะลุกิ่งก้านมายังตัวบ้านได้โดยไม่ร้อนเกินไป นอกจากนี้ยังไม่สร้างความรำคาญให้แก่เพื่อนบ้านด้วย ส่วนที่เหลือก็แค่หมั่นรดน้ำให้ชุ่มอย่างสม่ำเสมอ ก็ช่วยเลี้ยงดูให้เขามีอายุยืนยาวแล้วค่ะ เพราะต้นหูกระจงเป็นไม้ที่ชอบน้ำมากนั่นเอง
ประโยชน์ของต้นหูกระจง
ต้นหูกระจงเป็นไม้ที่มีลักษณะเป็นทรงพุ่ม อีกทั้งยังมีขนาดใหญ่แตกกิ่งก้านสาขาให้ร่มเงา ช่วยบังแดดได้ดี จึงนิยมนำมาปลูกเพื่อตกแต่งสวนมากกว่าปลูกหูกระจงในกระถาง หรือใช้ประดับริมถนน ตลอดจนเกาะกลางถนนเนื่องจากเป็นไม้ที่ให้ร่มเงา นอกจากนี้ยังมีความเชื่อเรื่องการเสริมบารมีให้คนในบ้านมีแต่ความสุขความเจริญยิ่งขึ้นอีกด้วย
อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันคนยังรู้จักต้นหูกระจงไม่มากนักเนื่องจากว่า ต้นหูกระจงจัดเป็นไม้ประดับที่หายาก และราคาสูง ทำให้คนไม่นิยมหามาปลูกมากนัก อีกทั้งการเจริญเติบโตที่รวดเร็วของต้นหูกระจง อาจทำให้รากชอนไชไปจนส่งผลกระทบกับตัวบ้านได้เช่นกัน แต่สำหรับใครที่กำลังมองหาต้นไม้มงคลสักต้น เพื่อประดับในสวนสวยของบ้าน ต้นหูกระจงก็เป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่ไม่ควรมองข้ามไปนะคะ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก : คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา และ plant.forest.go.th
