9 สายพันธุ์ต้นพุด ต้นไม้มงคล พร้อมกลิ่นหอมอ่อน ๆ ที่นิยมปลูกจัดสวนและประดับบ้าน มีสายพันธุ์ไหนน่าปลูกบ้างไปดูกัน
อยากได้ต้นไม้ดอกสวย มีกลิ่นหอม ไปปลูกจัดสวน วันนี้จะพาไปทำความรู้จัก ต้นพุด และสายพันธุ์ต่าง ๆ ต้นไม้ที่ชอบแสงแดดจัด เหมาะกับอากาศในเมืองไทย แถมออกดอกตลอดทั้งปี อีกทั้งยังเป็นไม้มงคลด้วย
ลักษณะต้นพุด
ต้นพุด (Gardenia หรือ Cape Jasmine) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Gardenia jasminoides มีมากกว่า 200 ชนิด ลักษณะเป็นไม้พุ่ม ความสูงประมาณ 1-2 เมตร ส่วนใหญ่มีต้นกำเนิดในเอเชีย แอฟริกา และออสเตรเลีย ดอกมีกลิ่นหอม เหมาะสำหรับปลูกในดินร่วนระบายน้ำได้ดี ขยายพันธุ์ได้ทั้งการเพาะเมล็ด ปักชำ และตอนกิ่ง สามารถปลูกได้ทั้งในร่มและกลางแจ้ง หากเป็นบริเวณที่มีแสงแดดตลอดทั้งวันจะออกดอกดีกว่า ไม่ต้องการน้ำมาก รดน้ำเพียงสัปดาห์ละครั้งก็เพียงพอ ศัตรูพืชที่ควรระวัง ได้แก่ เพลี้ย เพลี้ยแป้ง และไรแดง
สายพันธุ์ต้นพุด
1. ต้นพุดตาน
ต้นพุดตาน (Cotton Rose) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hibiscus Mutabilis Malvaceae เป็นพืชในสกุล Hibiscus ชนิดเดียวกับต้นชบา เนื่องจากมีถิ่นกำเนิดในจีน จึงได้รับสมญานามว่า Hibiscus of China ลำต้นเป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก มีใบรูปหัวใจปกคลุมด้วยขนอ่อน ๆ ตลอดทั้งใบ ขอบใบหยักลึก 4-5 แฉก ส่วนดอกมีทั้งแบบกลีบดอกชั้นเดียวและกลีบดอกซ้อนกันหลายชั้น ช่วงแรกจะเป็นสีขาว แต่จะค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีชมพูและแดงเมื่อมีอายุมากขึ้น จนทำให้มีอีกชื่อหนึ่งว่า ดอกสามสี ที่ใช้เรียกกันทางภาคเหนือ
2. ต้นพุดศุภโชค
ต้นพุดศุภโชค (Gerdenia Crape Jasmine) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Gardenia Jasminoides เป็นไม้มงคลความหมายดี ช่วยส่งเสริมให้ชีวิตมีความเจริญมั่นคง แข็งแรง มีความอุดมสมบูรณ์ เป็นไม้พุ่ม ความสูงลำต้นประมาณ 1-3 เมตร หากต้องการปลูกควรมีพื้นที่ว่างรอบกระถางให้กิ่งก้านแผ่ขยาย ใบทรงมนรี ปลายแหลม สีเขียว ผิวเรียบ มีดอกเดี่ยวสีขาว กลิ่นหอม ดอกออกปลายยอดหรือปลายกิ่ง กระจุกตัวเป็นช่อ ช่อละ 5-6 ดอก เหมาะสำหรับปลูกในดินร่วน รดน้ำประมาณ 1 ครั้งต่อสัปดาห์ หรือ 5-7 วันต่อครั้งก็เพียงพอ ทั้งนี้หากต้องการให้ออกดอกดีควรปลูกไว้กลางแจ้งจะดีกว่าปลูกในร่ม และสามารถออกดอกให้ชมได้ตลอดทั้งปี
3. ต้นพุดจีบ
ต้นพุดจีบ (Crape Jasmine) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Tabernaemontana divaricata (L.) R.Br. ex Roem&Schult. มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดีย ส่วนในประเทศไทยพบมากในป่าดิบของภาคเหนือ ลักษณะลำต้นตรง มีน้ำยางสีขาว ใบเดี่ยวสีเขียวเข้ม ปลายใบแหลมคล้ายรูปหอก มีดอกสีขาว กลีบดอกจะแยกกัน 5 กลีบ ดอกมีกลิ่นหอม และออกดอกได้ตลอดปี มองเผิน ๆ จะคล้ายกับพุดศุภโชค แต่ปลายกลีบดอกพุดจีบจะมีความกลมมนกว่า และลักษณะการเรียงของกลีบดอกจะคล้ายกับพุดกังหัน
4. ต้นพุดพิชญา
ต้นพุดพิชญา มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Wrightia antidysenterica (L.) R. Br. มีต้นกำเนิดในประเทศศรีลังกา เป็นไม้พุ่ม ความสูงประมาณ 1.5-2 เมตร ใบเป็นรูปหอก ปลายแคบ โคนมน ผิวใบด้านบนสีเขียวเข้ม ใต้ใบสีเขียว มีดอกสีขาวออกเป็นช่อ ช่อละ 5-6 ดอก แต่ละดอกมีกลีบสีขาว 5 กลีบ มีจุดเด่นที่เกสรสีเหลือง เหมาะสำหรับปลูกในดินร่วนและพื้นที่ที่มีแสงแดดจัด
5. ต้นพุดกังหัน
ต้นพุดกังหัน (Pinwheel Jasmine) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Tabernaemontana orientalis (Blume) G.Don มีต้นกำเนิดในประเทศบราซิล เป็นไม้พุ่ม ความสูงประมาณ 1-3 เมตร ลำต้นมีน้ำยาง รูปใบหอกสีเขียวเข้ม ผิวเป็นมัน ออกดอกเป็นช่อ แต่ละดอกมีสีขาว 5 กลีบ แต่ละกลีบบิดเวียนคล้ายกังหัน ปลายกลีบมีติ่งแหลม โคนกลีบดอกเชื่อมเข้าหากันมีสีเหลืองอ่อน ออกดอกได้ตลอดทั้งปี มีผลสีส้ม เหมาะสำหรับปลูกในดินร่วน รดน้ำสัปดาห์ละครั้ง และปลูกในที่ที่มีแสงแดดจัด
6. ต้นพุดสามสี
ต้นพุดสามสี หรือพุดม่วง (Yesterday today and tomorrow) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Brunfelsia hopeana Benth. มีต้นกำเนิดในสหรัฐอเมริกาและหมู่เกาะอินดีส ลำต้นเป็นพุ่มเตี้ย มีดอกสีม่วง ดอกมีกลิ่นหอมแรง โดยเฉพาะช่วงเช้าและช่วงเย็น ออกดอกตลอดทั้งปี ขยายพันธุ์ด้วยการปักชำหรือตอนกิ่ง
7. ต้นพุดน้ำบุษย์
ต้นพุดน้ำบุศย์ (Golden Gardenia) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Gardenia carinata Wall. ex Roxb. ต้นกำเนิดส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่เขตร้อน เช่น แอฟริกา เอเชียใต้ และออสเตรเลีย ลักษณะเป็นไม้พุ่ม ความสูง 1-2 เมตร ลำต้นเรียว ทรงพุ่มกลมใบแน่นหนาทึบ ใบรูปไข่ ปลายใบและโคนใบแหลม มีดอกสีขาว มีทั้งกลีบดอกชั้นเดียวและดอกซ้อน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของดอกประมาณ 7-8 เซนติเมตร ออกดอกตลอดทั้งปี เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วน ชอบความชื้นและแสงแดดตลอดวัน
8. ต้นพุดชมพู
ต้นพุดชมพู มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Kopsia fruticosa (Kerr)A. DC. พบได้ทั้งในไทย เมียนมา มาเลเซีย จีน และอินโดนีเซีย เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก ความสูงประมาณ 10 เมตร ใบออกเป็นคู่ตรงข้าม โคนใบรูปลิ่ม ปลายใบเรียวแหลม มีดอกสีชมพูออกเป็นช่อตรงปลายกิ่ง มี 5 กลีบ ปลายมน ความยาวประมาณ 4 เซนติเมตร ตรงกลางมีเกสรสีชมพูเข้ม ปลายกลีบเป็นจะงอย ออกดอกระหว่างเดือนพฤษภาคม-กันยายน
9. ต้นพุดเศรษฐี
พุดเศรษฐีสยาม มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Tabernaemontana pachysiphon Stapf มีต้นกำเนิดในประเทศบราซิล เป็นไม้พุ่มยืนต้น ทรงพุ่มแน่นทึบ ลำต้นมีน้ำยางสีขาว ใบเดี่ยวปลายแหลม โคนสอบ ดอกสีขาวมีกลีบแยกเป็น 5 แฉก ต่างจากดอกพุดชนิดอื่น ๆ คือ กลีบดอกยาวและบิดเกลียว มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ออกดอกได้ตลอดทั้งปี ปลูกได้ในดินทุกชนิด และชอบแสงแดดตลอดทั้งวัน
นอกจากจะเป็นต้นไม้มงคลแล้ว ต้นพุด ยังเป็นต้นไม้ที่มีดอกสวย กลิ่นหอม ปลูกง่าย ดูแลไม่ยาก แถมยังเหมาะกับอากาศในเมืองไทยอีกด้วย
